Marmara Gölü

Marmara Gölü, Manisa ilinin doğusunda ve Gediz Nehri’nin kuzeyinde yer alır. Sulak alan, Gördes Çayı ve yer altı sularıyla beslenen, rezervuara dönüştürülmüş bir tatlı su gölü özelliği taşır. Marmara Gölü, Türkiye’deki 305 Önemli Doğa Alanı’ndan (ÖDA) biri. Alan aynı zamanda Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan statüsüne sahip. Kış aylarında gölde yaklaşık 65 bin su kuşu gözlemleniyor. Tepeli pelikan (Pelicanus crispus), mahmuzlu kızkuşu (Vanellus spinosus), pasbaş patka (Aythya nyroca) ve alaca balıkçıl (Ardeola ralloides) alanda kuluçkaya yatan önemli su kuşları. Fiyu (Mareca penelope), elmabaş patka (Aythya ferina), kılıçgaga (Recurvirosta avosetta) türlerinin önemli popülasyonları ve nesli tehlike altına girmeye yakın olan tepeli pelikan türünün dünya nüfusunun yüzde 9’u kış aylarında Marmara Gölü’nde besleniyor ve kışı burada geçiriyor. Alan kuşlar açısından önemli bir konaklama, beslenme ve üreme alanı. Marmara Gölü, 5 endemik tatlı su balığı türüne de ev sahipliği yapıyor.

Yanlış tarım ve su politikaları sebebiyle, özellikle yeraltı ve yerüstü sularının aşırı kullanımı gibi nedenlerle göl kurutulmuş durumda. Göl tabanında yasadışı olarak gerçekleştirilen tarım faaliyetlerine kamu personelleri müdahale etmediği için halk arasında çatışmalar baş gösteriyor. Bu nedenle Manisa Valiliği, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) arasında 4 Kasım 2022’de Marmara Gölü Sulak Alanı Rehabilitasyon Üzerine İş Birliği Protokolü imzalandı. Bu karar, gölün eski haline dönüşmesine kadar olan süreçte, alanda TİGEM tarafından tarım faaliyetlerinin gerçekleştirileceği anlamına geliyor. 

Tescilli bir sulak alanın tarımsal amaçlı kullanıma açılması ulusal ve uluslararası mevzuatlara aykırı bir uygulama. Bu kapsamda Ulusal Sulak Alan Komisyonu’nun sulak alan sınır revizyonu kararına ve işbirliği protokolüne karşı, S.S. Gölmarmara ve Çevresi Su Ürünleri Kooperatifi, WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), Salihli Çevre Derneği, Akhisar Çevre Derneği, Manisa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma ve Çevre Derneği ve göl çevresinde yaşayan kişilerle birlikte bir dava açtık. 

Yaklaşık 2.6 milyon yaşında olan göl, kış aylarında yağmur sularıyla beslenmeye çalışıyor. Fakat sadece yağmur suları gölü eski haline döndürmeye yetmiyor. Alanın tekrardan sağlıklı bir ekosistem işlevi görmesi için çok katmanlı bir çalışma yürütülmesi gerekiyor. Bu motivasyonla, gölün yasa dışı olarak kullanımı karşısındaki hukuki mücadelemizi ve kampanyamızı sürdürüyoruz.

Yaptığımız çalışmalar neticesinde, Marmara Gölü’nün yaşaması için yapılması gerekenleri şu şekilde ortaya koyduk:

  • TİGEM’in alanda tarım yapılmasının önünü açan protokolün iptal edilmesi 
  •  Gördes Barajı’ndan Marmara Gölü’ne su bırakılması.
  • Ahmetli Regülatörü’nden Marmara Gölü’ne su verilmesi.
  • Göl çevresindeki alternatif su kaynaklarından göle su sağlanması.
  • Kum Çayı’nın nehir yatağında kontrolsüz ve denetimsiz kum ocağı işletme faaliyetlerinin sona erdirilmesi.
  • Derivasyon hattında nehir yatağının düzenlenmesi.
  • Göl çevresinde tarımsal üretim kuyuları ve su çekiminin ivedilikle kontrol altına alınması.