Ormanlar, dünyanın en zengin ve karmaşık ekosistemlerinden biri olarak zengin biyolojik çeşitliliğe ev sahipliği yapar. Orman ekosistemleri, birbirleriyle etkileşim halinde olan çeşitli biyolojik, kimyasal ve fiziksel bileşenlerden oluşur. Bu ekosistemler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar, mantarlar, mikroorganizmalar, toprak ve su gibi unsurları içerir. Binlerce farklı bitki, memeli, kuş, sürüngen, balık, amfibi, sürüngen, böcek türleri ile birçok mikroorganizma ormanlarda yaşar. Bu çeşitlilik, farklı türler arasındaki etkileşimler ve bu ekosistemlerin sağlığını sürdürmek için önemlidir.
Türkiye’nin yüzölçümünün yaklaşık yüzde 30’u ormanlık alan olarak nitelendiriliyor. Karadeniz Bölgesi’nde nemli ve yoğun karışık ormanlar bulunurken, Ege ve Akdeniz kıyılarında maki sistemi ile iç içe geçen kızılçam ormanları yaygındır. İç Anadolu’da ise karaçam ve meşe gibi yaprak döken orman türleri hakimdir. Türkiye’nin ormanları genellikle kuzeyde ve batıda yoğunlaşmıştır. Orman ekosistemlerindeki biyolojik çeşitliliğin korunması, ekosistemin işlevselliğini ve dayanıklılığını sağlar. Farklı türler, ekosistem içindeki besin zinciri ve döngülerde önemli roller üstlenir. Örneğin, birçok bitki türü, toprak erozyonunu önler, karbonu depolar, su döngüsünü düzenler ve habitat sağlar. Aynı şekilde, farklı hayvan türleri, tozlaşma, tohum dağılımı ve böcek popülasyonunun kontrolü gibi ekosistem hizmetleri sağlar.
Orman Kanunu’na göre ormanların korunması, geliştirilmesi ve etkin bir şekilde yönetilmesi önceliktir. Ancak son yıllarda Türkiye’deki ormancılık politikalarında önceliğin ekolojiden ekonomiye geçiş yaptığı görülmektedir. Aşırı ağaç kesimi, orman vasıflarının değiştirilmesi ve maden faaliyetlerindeki artış nedeniyle ormanlar üzerindeki baskı giderek artıyor. Diğer taraftan ormansızlaştırmanın neden olduğu iklim krizi de büyük ölçekli orman yangınlarına ve böcek baskısına sebep olarak orman varlığını tehdit ediyor. Orman ekosistemlerin korunması, geliştirilmesi ve ekolojik temelli yönetilmesi gerekiyor. Politikaların bu doğrultuda planlanması ve uygulanması, orman ekosistemlerin geleceği için kritik rol oynuyor.
Meşe Ormanları
Meşe ormanları, içerisinde farklı meşe türleri ile farklı bitki türlerinin bir arada bulunduğu biyoçeşitlilik açısından oldukça zengin doğal orman ekosistemidir. Bu ormanlar, düşük rakımlardan yüksek dağlık bölgelere kadar çeşitli iklim ve arazi koşullarında bulunabilir. Meşe ormanları, genellikle yaprak döken ormanlardır ve geniş yaprakları ağaçlardan oluşur. Meşe ağaçları, Quercus cinsine ait geniş yapraklı ağaçlar olarak tanımlanır ve dünya genelinde yaygın olarak bulunur.
Fotoğraf: © Mahmut Koyaş
