Sürmeli Kızkuşu

Sürmeli kızkuşu (Vanellus gregarius), Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından nesli kritik düzeyde tehdit altında (CR) olarak değerlendiriliyor. Dünya üzerinde 11 bin 200 yetişkin bireyin kaldığı tahmin ediliyor ve yaşayan son bireyler Rusya ve Kazakistan’da ürüyor. Sürmeli kızkuşları her yıl Anadolu üzerinden Orta Doğu ve Sudan’a kadar uzun bir göç yolculuğu yapıyor. Muş Bulanık ve Malazgirt Ovaları, Erzurum Bataklıkları ve Urfa Bozkırları bu benzersiz canlıların zorlu göç yolculuklarında önemli konaklama alanları. Yüzlerce sürmeli kızkuşu, ilkbahar ve sonbahar göç dönemlerinde bu alanlar üzerinden geçiş yapıyor, konaklıyor ve besleniyor. 

2007 yılında Dicle Üniversitesi’nden bir uzman ekip ile birlikte, Şanlıurfa Ceylanpınar’da saha çalışmaları gerçekleştirdik ve alanda 3200 sürmeli kızkuşunu tespit ettik. Sonrasında uydu vericisi takılan bir bireyin gönderdiği sinyal sayesinde Muş, Malazgirt kuşların Türkiye’de konakladığı en önemli ikinci yer olarak tescillendi. 

2007 yılından bu yana başta Ceylanpınar olmak üzere ilkbahar ve sonbahar göçleri sırasında önemli sayıda sürmeli kızkuşuna ev sahipliği yapan alanlarda araştırma ve koruma faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Göç sırasında sürmeli kızkuşu için en önemli tehditlerin başında, geleneksel tarım yöntemlerinin terk edilmesi sonucunda alan kullanımı değişiklikleri ile türe yönelik avcılık faaliyetleri geliyor. Dünya ölçeğinde nesli tehlikede olan bu türün güncel popülasyonunu belirlemek ve bir tehlike durumunda anında müdahale edebilmek için göç sırasında Türkiye’den geçişlerini gözlemlemek hayati önem taşıyor.