Dağlar, bozkırlar, sulak alanlar ve ormanlar… Her biri, kendi içinde sayısız canlıya ev sahipliği yapan ve birbirine görünmez bağlarla bağlı olan ekosistemler. Her ekosistem, yaşamın sürekliliğini sağlayan büyük bir bütünün parçası. Bu çeşitlilik, doğanın kendi ritmini, dengesini ve sürekliliğini oluşturur.
Sulak Alanlar
Sulak alanlar insan dahil gezegendeki tüm canlılar için hayati öneme sahip. Sulak alanlar, Dünya’nın kara yüzeyinin yaklaşık yüzde altısını kaplıyor. Turbalıklardan deltalara, nehirlere, göllere ve lagünlere kadar sulak alanlar küresel biyolojik çeşitliliğin yüzde kırkına ev sahipliği yapıyor, çünkü pek çok farklı habitat tipini barındırıyor. Bu habitatlar, sayısız türün üremesi, beslenmesi ve barınması, hayatta kalmalarını sağlamak için çok önemli. Sulak alanlar, karbon yutağı görevi görmekten iklim değişikliğinin etkilerini düzenlemeye, akıntıyı emerek enerjisini dağıtıp suyu doğal ortama bırakmadan önce suyu arındırıp filtrelemeye, oksijen üretimine katkıda bulunmaya ve tatlı suyu depolamaya kadar sayısız işleve sahip.
Fotoğraf: © Hellio Van Ingen
Fotoğraf: © Mustafa Reşat Sümerkan
Dağlar
Dağlar, dünyanın yüzeyini şekillendiren doğal oluşumlardan biri olarak biyolojik çeşitlilik açısından oldukça zengin alanlardır. Ev sahipliği yaptıkları canlı çeşitliliği ile öncelikli ekosistemlerden arasında yer alır.
Dağlar, genellikle kara parçalarının yükselmesi sonucu oluşan yükseltili araziler olarak tanımlanır. Kıtaların sert kabuklarının altında hareket etmesi ve çarpışması, dağ oluşumunu tetikleyen temel sebeplerden biridir. Bu hareketler sonucunda kaya tabakaları yükselir ve kırılır, ardından erozyon ve diğer doğal süreçler dağları şekillendirir.
Bozkırlar
Bozkır ekosistemi, doğal yaşam açısından kurak ve yarı kurak habitatlar bulunduran, endemizmin en yüksek olduğu, Türkiye’nin en zengin ve özgün ekosistemleri arasında yer alır. Bozkırlar Türkiye’deki endemik bitki türlerinin yaklaşık yüzde 80’ine ev sahipliği yapar. Türkiye yüz ölçümünün neredeyse yüzde 40’ını kaplayan bozkırların büyük çoğunluğu İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alır.
Fotoğraf: © Kadir Dabak
Fotoğraf: © Ahmet Özyurt
Ormanlar
Ormanlar, dünyanın en zengin ve karmaşık ekosistemlerinden biridir ve zengin biyolojik çeşitliliğe ev sahipliği yaparlar. Orman ekosistemleri, birbirleriyle etkileşim halinde olan çeşitli biyolojik, kimyasal ve fiziksel bileşenlerden oluşur. Bu ekosistemler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar, mantarlar, mikroorganizmalar, toprak ve su gibi unsurları içerir. Binlerce farklı bitki, memeli, kuş, sürüngen, balık, amfibi, sürüngen, böcek türleri ile birçok mikroorganizma ormanlarda yaşar. Bu çeşitlilik, farklı türler arasındaki etkileşimler ve bu ekosistemlerin sağlığını sürdürmek için önemlidir.
